Zet die ogen uit

Retinitis Pigmentosa (RP)

Bij Frans werd rond  zijn dertiende RP (Retinitis Pigmentosa) geconstateerd, een erfelijke aandoening aan het netvlies. “In het begin kon ik nog fietsen en brommer rijden. Want als je van 100 naar 90 procent gaat, merk je daar niks van. Het kantelpunt, dat het heel slecht werd met mijn zicht, kwam rond mijn dertigste.” Omdat hij wist binnen vijf jaar nagenoeg niks meer te kunnen zien, nam Frans zelf het initiatief om braille te leren. Hoewel hem dat in eerste instantie werd afgeraden, hield hij voet bij stuk en zette door.

 “Ik heb een ontzettende drive en ben positief. Als ik iets voor elkaar wil krijgen, zet ik mijn tanden er in. Mijn vrouw noemt mij dan ook een pitbull.”

Doordat hij blind werd, kon Frans het werk wat hij eerst uitoefende niet meer voortzetten. “Ik ben me toen gaan afvragen wat voor werk ik nog wel zou kunnen doen en stapte zelf op bedrijven af.” Omdat hij was opgeleid als meet-en regeltechnicus dacht hij aan technisch telefoon werk. “In de agrarische sector was ik werkzaam in de klimaatbeheersing.”

Zelfbedachte werkplekaanpassing

De manier waarop zijn werkplek zou moeten worden aangepast, bedacht hij zelf. Daarbij liet Frans zich leiden door praktische overwegingen. “Het begon allemaal met een brailleleesregel en Babbage maakte het allemaal toegankelijk en bedienbaar. Dat zijn trouwens twee verschillende dingen. Toegankelijk houdt in dat je kunt lezen wat er op het scherm van je PC staat. Bijvoorbeeld met behulp van een brailleleesregel en eventueel met spraak. Bedienbaar gaat over hoe je een website kunt gebruiken. Dat kan bijvoorbeeld door die site beter bedienbaar te maken door er scripts overheen te leggen, of door gebruik te maken van sneltoetsen. Dat alles met als doel om als blinde medewerker sneller te kunnen werken. Bedienbaarheid is naar mijn gevoel wat Babbage het meeste levert. Daar zijn ze heel goed in, is mijn ervaring.”

Werkplekonderzoek

De projectmatige manier van werken van Babbage spreekt Frans erg aan. “Ze kijken echt naar wat iemand moet doen en waarmee dat dan het beste zou kunnen. Om te beginnen, doen ze een software toegankelijkheidsonderzoek en kijken ze naar je vaardigheden. Ze kijken bijvoorbeeld in hoeverre je sneltoetsen kunt bedienen, of dat je met braille, spraak of vergroting of een combinatie van die drie werkt. Ik werk zelf voor 80 procent met spraak en voor 20 procent met braille. Babbage brengt dat allemaal in kaart en als je niet voldoende vaardigheden hebt om op je werkplek productief te zijn, word je daarop gewezen. Dat vind ik mooi!”

Iedere klant is anders en verdient een eigen aanpak

De software die Frans gebruikt luistert naar namen als SuperNova, Jaws en NVDA “Dat kun je niet eventjes in twee ochtendjes leren en begrijpen. Je moet snappen wat je aan het doen bent, anders ga je het gewoon niet redden. In SuperNova zit spraak en braille. De brailleleesregel gebruik ik het meest om te navigeren op de computer. Het mooie met Babbage is verder dat als er een nieuwe update is, zij dat regelen. Mocht er iets aan de hand zijn, bijvoorbeeld een storing, dan kan de helpdesk van Babbage mijn computer op afstand overnemen. Babbage is voor mij niet heilig maar heeft een methode dat iedere klant anders is en een eigen aanpak verdient: dat is volgens mij de enige juiste methode. Eigenlijk ken ik alleen maar succesverhalen over deze manier van werken.”

Zet die ogen uit!

Dat mensen met een visuele beperking per definitie altijd langzamer zijn dan iemand die wel goed kan zien, bestrijdt Frans. Wel is het volgens hem zo dat mensen die slechter gaan zien vaak te lang gebruik blijven maken van allerlei vergrotingsmogelijkheden. “Dat gezoek en getuur op een scherm maakt mensen wel langzamer. Ik zeg altijd: zet die ogen uit! Leer dat gewoon aan. Ik weet overigens dat dat gemakkelijker gezegd is dan gedaan. Het heeft ook te maken met acceptatie, met je neus op de feiten gedrukt worden.”

Veel plezier in werk en energie over om andere leuke dingen te doen

Desgevraagd laat Frans weten veel plezier in zijn werk bij KPN te hebben. “En plezier geeft energie. Niet alleen om het overdag vol te kunnen houden maar ook om ‘s avonds nog voldoende energie te hebben om leuke dingen te kunnen doen. Dat ik energie overhoud, komt ook doordat ik volledig non-visueel werk.”